C. Halûk Özalp: Isabelle Eberhardt -Kitap Tanıtımı-

Isabelle Eberhardt

Op. Dr. C. Halûk Özalp

 

Prusyalı bir asilzaden doğma,

Ermeni asıllı anarşist bir öğretmenin himayesinde ve eğitiminde yetişen

Müslüman, mutasavvıf, yazar ve seyyahın ilgi çekici biyografisi.

 

“Isabelle Eberhardt, Avrupalı Bedevi, Anarşist Müslüman, Sufi ve Seyyah” adlı eser, Emine K. Arslaner tarafından yazılmış, Mana Yayınları tarafından İstanbul da 2019 da basılmıştır. 255 sahifelik kitap biyografik bir eser olması yanında belgesel roman olarak da değerlendirilebilir.

Yazar Emine K. Arslaner din adamı/diplomat bir babanın kızı olup, Arkeoloji ve Sanat Tarihi, Almanya’da da ekonomi okumuştur. Çeşitli gazete ve dergilerde yayınlanmış araştırma, çeviri ve makaleleri ile “Kibele’nin Yurdu Anadolu” adlı bir eseri bulunmaktadır. Isabella  Eberhardt ile Çocuk Hastalıkları uzmanı ve Tasavvuf  Doktoru Hayati Bice’nin  işareti ile tanışmış; onun  tavsiyeleri ile başladığı uzunca bir araştırma sürecinin sonunda Isabella  Eberhardt’ın hayatını  yazmıştır. Isabelle  Eberhardt’ın dramatik bir olayla sonlanan hayatı, Avrupa entellektüel dünyasında ilgi çekmiş, hakkında birçok kitap yazıldığı gibi, hayatını konu alan bir senaryodan çekilen filmi de yapılmıştır. Arslaner’in bu kitabı ülkemizde Isabelle  Eberhardt hakkında kaleme alınmış ilk ve tek eserdir.

Isabelle Eberhardt’ın Hayatı

Isabelle’nin annesi Nathalie Charlotte Eberhardt, eski Prusyalı asilzadelerden bir ailenin kızı olup, ailesi II.Katarina’dan beri Çarlıkta görev yapan geniş bir sülaledir. Nathalie, Çarın çok yakınlarından biri olan General ve Senatör Pavel Karlovic de Moerder ile evlenir. Generalden Nicola, Olga, Viladimir ve Augistin diye dört çocuğu olur.

General Pavel, siyasi ortamdaki karışıklıktan dolayı eşi ve çocuklarını Avrupa’ya yollar. Başlarında vasi ve eğitmen olarak Ermeni asıllı bir Rus olan Trofimovski’yi görevlendirir. Trofimovski eski bir Ortodoks rahibi, anarşisttir. Fransızca, Almanca, Arapça, İtalyanca birazda Türkçe bilmektedir. Cenevre’de kendine ve aileye ayrı evler tutar, çocukları okula göndermeyip hep kendi eğitir. Pavel Nisan 1873’ de tüm mirasını eşine bırakarak ölür. İsabel ise 17 Şubat 1877 de babasız olarak dünyaya gelir. Trofimovski, İsabel’e de sahip çıkarak eğitimini kendi üstlenir. Anatomi dersi bile verir. İsabelle Arapçasını ilerletmek isteyince ona özel hoca tutar. Ele avuca sığmayan İsabelle, erkek kıyafetleri giyerek her meclise katılmaya başlar. Ermeni bir anarşistin elinde büyüyen İsabelle, Müslüman olduğu gibi,  Emperyalist Batı’nın Doğu’ya uyguladığı sömürge siyaseti üzerine 18 Ocak 1900 tarihli günlüğüne “ Hayatımın yegâne hedefi: İntikam… Vava( Trofimovski)  bu kutsal hedefi hiç unutmamamı öğütledi “ diye yazacaktır.

3 Ağustos 1900 tarihinde Kadiri Tarikatına girer. Günlüğüne namazla ilgili düştüğü “Dünya’daki bütün halkların ibadetlerinden daha muhteşem bir ibadet olan namazımızı eda etmek üzere ayaklandık”  ifadesi oldukça dikkat çekicidir. Annesi vefat edince zaviyeden hafızlar getirtip Kur’an okutur ve Müslüman mezarlığına defnettirir. Paris’te görevli bir Türk diplomatla nişanlanıp, ayrılır.  Annaba’da görevli Polis şefi Süleyman Ehni ile evlenir.

Isabelle Eberhardt çok genç yaşta vefat etmiştir.  Tarihe  “Ayn Sefa Felaketi” olarak geçen sel felaketinde yıkılan evinin enkazı altında ölü olarak bulunmuştur.
***

Kitabın Yazarı Emine K. Arslaner’i, 100 yıl kadar önce dünyamızdan göçmüş bu ilginç müslümanın hayat hikâyesini, akıcı bir anlatımla bize kazandırdığı için tebrik ederim. Emine K. Arslaner’in ifadesi ile: “İsabelle, entelektüel ve maceracı bir kadın olarak ataerkil bir dünyaya gelmiş olmanın sıkıntılarını erkek kıyafetleri giyerek aşmayı başarmıştı”.

“ Bir lokma bir hırka, ayağında demir çarık, elinde demir asa, dervişane bir ruhla, maddeler diyarından kopup maneviyatın sıcak iklimine sığınmak için yola çıkmış genç bir dervişi, bir dehayı, bir özgürlük savaşçını ve münzevi bir kadını tanıyacaksınız”.

Allah rahmetiyle muamele etsin.

***
Online Erişim: https://www.kitapyurdu.com/kitap/avrupali-bedevi-anarsist-musluman-sufi-ve-seyyah-isabelle-eberhardt/502195.html