Kenan EROĞLU: Ziya Gökalp’ın Kaybolan Kitapları

Ziya Gökalp’ın Kaybolan Kitapları Bulunmadı

Kenan EROĞLU

Bir süreden beri ünlü düşünürümüz Ziya Gökalp hakkında yazılar yazıyor, alıntılar yapıyorum.

Kanaatim odur ki; Ziya Gökalp vefatından sonra ne yazık ki unutulmaya terk edilmiştir.

Eğer ömrü uzun olsa ve yaşasaydı, yapılan inkılaplara ve girilen batılılaşma yoluna pek çok itiraz getirecekti. Çünkü Gökalp  kendi kültürümüzü ve kendi müesseselerimizin ihyasından yana düşünceler taşıyordu.

Şimdi, 1963 yılında yani vefatından 40 sene sonra  onun kaybolan kitapları hakkında verilen bir soru önergesini sizlerin takdirlerine sunuyorum.

ZİYA GÖKALP İLE İLGİLİ BİR YAZILI SORU  

İstanbul Milletvekili Reşit Ülker, Ziya Gökalp hakkında bir yazılı soru önergesi vermiş ve bu önerge Millî Eğitim Bakanı tarafından cevaplandırılmıştır. Bu dikkate değer yazılı soru ile cevabını aynen aşağıya alıyoruz :  

Aşağıdaki sorumun yazılı olarak Milli Eğitim Bakanı tarafından cevaplandırılmasını rica ederim.  

İstanbul Milletvekili  

Reşit Ülker  

Yazılı soru: Büyük Türk düşünürü Ziya Gökalp Türkçülük (Milliyetçilik) fikir akımının öncüsüdür. Toplumumuzun geçmişini, içinde bulunduğu halini ve geleceğini incelemek istiyen Türk ve yabancı herkes tarafından bütün fikirleri orijinal şekilde bilinmesi gereken bir şahsiyettir.  

Bu alanda, fikir alanında yeni görüşler getirmek istiyenlerin mutlak surette onun çalışmalarını bilmeleri gerektir. Amerikalılar, İngilizler, Almanlar, İtalyanlar ve İsraillilerin elinde dahi kendi dillerinde bizdekinden daha esaslı kitaplar ve eserler bulunmaktadır. Ziya Gökalp’ın eserleri Türk klasikleri sırasına girmiş bulunmaktadır.  

Bunların çoğu eski yazı ile makale halinde ve dağınık bir şekilde çeşitli dergi ve gazete koleksiyonları içindedir. Hepsini toplu bir halde bir tek kütüphanede bulmak mümkün değildir. Bir kısmı henüz müsvette halindedir ve kitap halinde yayınlanmamıştır. Bir kısmı da şahısların ellerinde 

bulunmaktadır. 9 ciltlik küme eserinin müsvettelerinin 1340 senesinde Maarif Vekâleti Talim Terbiye Dairesine verildiği bilinmektedir. 

 a) Aşağıda listesi bulunan 9 cilt eserinin müsvetteleri halen nerededir?  

b) Toplumumuz sorunları üzerinde, çeşit çeşit fikirlerin ortaya atıldığı milliyetçiliğin bile çeşit çeşidinin ileri sürüldüğü şu fikir dağınıklığı içinde, Türk klasikleri arasında bulunduğu muhakkak olan Türk düşünürü Ziya Gökalp’ın bütün eserlerinin derlenerek hemen yayınlanmasına geçilmesi düşünülmekte midir? 

 1340 senesinde Maarif Vekâleti Talim Terbiye Dairesine verilen eserlerinin listesidir:  

1. Büyük Türk Medeniyeti Tarihi (Muallimler için) 2 cilt.  

2. Küçük Türk Medeniyeti Tarihi (Talebe için) 1 cilt (Yalnız bu yayınlanmıştır.)  

3. Türkoloji’ye Müstenit Sosyoloji (Muallimler için) 2 cilt. 

 4. Türkoloji’ye Müstenit Sosyoloji (Talebe için) 1 cilt.  

5. Sosyoloji ve Psikolojiye Müstenit Felsefe (Muallimler için) 2 cilt.  

6. Sosyoloji ve Psikolojiye Müstenit Felsefe (Talebeler için) 1 cilt.  

Toplam : 9 cilt.  

T. C.  

Milli Eğitim Bakanlığı  

Talim ve Terbiye Dairesi  

Sayı:1204  

8.6.1963 

Konu : İstanbul Milletvekili Reşit Üker’in yazılı önergesi Hk.  

İlgi : Genel Sekreterlik, Kanunlar Müdürlüğü ifadeli 10.4.1963 tarih ve 5101/27940 sayılı yazı : 7/287  

Millet Meclisi Başkanlığına  

İstanbul Milletvekili Reşit Ülker’in, Ziya Gökalp’ın bütün eserlerinin derlenerek yayınlanmasına dair yazılı soru önergesinin cevabı ilişikte sunulmuştur.  

Gereğini emirlerine arz ederim.  

Milli Eğitim Bakanı  

Dr. İbrahim Öktem  

Büyük Türk düşünürü Ziya Gökalp’ın, 1340 tarihinde Bakanlığımıza verildiği iddia edilen “9” ciltlik bir seri halindeki eserlerinin müsveddeleri ile ilgili olarak Bakanlığımızda her hangi bir bilgiye rastlanmamıştır.  

Ziya Gökalp külliyatının bir bütün halinde yayınlanarak yetişmekte olan nesillerin istifadesine sunulmasının zaruretine Bakanlığımız da kaani bulunmaktadır. 

 Ancak, basılmış, basılmamış, bütün bu eserlerin Türk Tarih Kurumunca yayınlanmasına girişildiği Bakanlığımızca bilinmekte olmasına rağmen, bu konuda daha geniş bilgi almak maksadıyla, Bakanlığımız sözü geçen Kurumla temasa geçmiştir. Bu temas neticesinde Türk Tarih Kurumundan alınan malumata göre, “Ziya Gökalp’ın basılmış, basılmamış bütün eserleriyle özel mektuplarının Kurumca yayınlanması kararlaştırılmış ve bu eserlerin telif hakka 1943 yılında ailesinden satın alınmıştır. Bunlardan şiirleri ve halk masallar Kurum yayınları arasında çıktığı gibi, özel mektupları da basımevine verilmiştir. Diğer eserleri ve makaleleri kâmilen toplanmış, mühim bir kısmı makine ile yazılmıştır. Bunların da sırasıyla basımına devam edilecektir . . Bütün baskı işlerinin 34 yıl süreceği tahmin edilmektedir..

Bu büyük ve değeri hizmet Tarih Kurumunca ifa edilmekte olduğuna göre, Bakanlığımızca bu konuda yapılacak her hangi bir işlem bulunmamaktadır.”

(Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü, Türk Kültürü Dergisi, Şubat. 1964, Yıl:2, Sayı: 16, Sayfa:52-53)